Śledząc wskazania Kościoła i Zakonu Posługujących Chorym, formacja dzieli się na początkową i permanentną.
Formacja początkowa, która trwa do złożenia ślubów wieczystych, a w przypadku kandydatów do kapłaństwa, aż do święceń kapłańskich, obejmuje trzy etapy: prenowicjacki, nazywany także postulatem, nowicjat i okres ponowicjacki ślubów czasowych.
Formacja permanentna rozszerza się na całe życie zakonnika. Formacja początkowa i permanentna są pełną ciągłością continuum, i stanowią całość jednego globalnego procesu wychowawczego.
“Nowicjat jest czasem szczególnym, w którym kandydaci są wprowadzani w życie konsekrowane naszego Zakonu, pod kierownictwem Magistra” (K.79).
Formacja nowicjuszy, pragnie osiągnąć następujące cele:
- odpowiednia znajomość życia zakonnego i związanych z nim wymagań, czemu powinno towarzyszyć weryfikowanie posiadanych motywacji, którymi kieruje się nowicjusz, a które prowadzą do decyzji poświęcenia swego życia Bogu w Zakonie Posługujących Chorym;
- pogłębienie dialogu przyjaźni i miłości z Chrystusem;
- rozwijanie ludzkiej dojrzałości ze szczególnym uwzględnieniem sfery życia afektywnego poprzez formację serca i umysłu (por. KPK kan. 646);
- głębsze przeżywanie życia braterskiego, w którym pielęgnuje się i rozwija miłość ku chorym;
- ciągłe odwoływanie się do życia św. Kamila, celem przyswojenia sobie jego duchowego doświadczenia i realizowania jego konkretnych sposobów naśladowania Chrystusa;
- rozpoczęcie pierwszych zadań związanych z posługą naszego Instytutu poprzez ćwiczenie się w charyzmacie miłości względem chorych;
- stopniowe realizowanie we własnym życiu “cechy harmonijnej jedności, która ogarnia kontemplację i czynne działanie związane z posługą: owa jedność, która stanowi jedną z fundamentalnych wartości wszystkich instytutów” (PI 47).
Kulminacyjny punkt, do którego zmierza cały proces formacyjny nowicjusza, stanowi jego konsekracja dla Boga poprzez złożenie profesji zakonnej. Aby przygotować się godnie do tego momentu, nowicjusz musi nabyć odpowiednią znajomość zawartych treści dotyczących ślubów i zrozumienia ich sensu, zdając sobie sprawę, bądź to z możliwości osiągnięcia świetlanych horyzontów duchowych, dla nich dostępnych, ale również wiążących się z podjęciem wielu wyrzeczeń.